Na die lange donkere maanden rond de winter zonnewende kijken zeker de meeste tuinmensen uit naar het begin van het nieuwe tuinseizoen, uitgezonderd tuinmensen die ook graag schaatsen, die hebben tegenwoordig vaak pech, er valt niks te schaatsen. Kon je een halve eeuw geleden nog min of meer op de kalender aantekenen wanneer dat vroege voorjaar begon, dat is er ook niet meer bij.
Factoren zijn de stand van de zon, die levert warmte. De plek in de tuin, het microklimaat dus en dat geldt voor de hele tuin natuurlijk ook. Is het koud geweest, erg nat, erg droog? Kortom, een aantal factoren bepalen het begin van het vroege voorjaar in uw tuin. Bloeien bij de buren de sneeuwklokjes in de voortuin, in de ernaast gelegen voortuin is nog niks te zien. Bij de buren staan die sneeuwklokjes in een rozenperk in de volle zon, de er naast gelegen tuin ligt in de schaduw van een huis en de zon komt er pas na het middaguur. Ook de koude winden hebben de ruimte in de ene tuin en de andere minder
Nu we het toch over sneeuwklokjes hebben, als die beginnen te bloeien is het vroege voorjaar er. Als er gesproken wordt over natuurvriendelijk, onderhoudsarm of ecologisch tuinieren zijn dit de planten die je je wenst. Eenmaal geplant worden het er elk jaar meer mist u niet schoffelt of door de perken loopt. Onder bomen en struiken komen ze tot hun recht. Inmiddels zijn er veel soorten en heerst er onder liefhebbers de galantofielenziekte. Galanthus is de wetenschappelijke naam voor dit bolgewasje. Elke voorjaar komen die mensen in Engeland bij elkaar en betalen dan rustig honderden ponden voor een bolletje. Zo iets als de tulpenmanie in Holland honderden jaren geleden. De “gewone”Galanthus doet het prima en heeft gewoon witte bloempjes zonder toeters en bellen
Nog mooier is misschien wel het winterakonietje, Eranthus cilicia of E. hyemalis, de cilicia bloeit wat later dan de hyemalis. Deze bollen prikken vaak al door de sneeuw heen als die er ligt. Ze maken net als de sneeuwklokjes veel zaad en zaaien zich op de Zuid Limburgse loss massaal uit. Onder bomen, struiken en waar al niet komt dit grut naar boven en staan nooit andere planten in de weg. Als die komen of in blad gaan zijn ze al weer onder de grond verdwenen. Al net zoveel plezier geeft het speenkruid. Gedraagt zich als de twee die al voorbij kwamen. Dat die woekeren is nergens op gebaseerd en last voor andere planten is er ook niet, want als die komen zijn ze ook al weer in rust, Met name speenkruid is voedsel voor hommels en bijen in een tijd dat er nog weinig te halen valt.
Iets later komen de botanische narcissen en tulpen. De kleine narcissen passen mooi bij sneeuwklokjes onder bomen en struiken en de tulpjes houden meer van zon. Zeker de narcisjes zaaien zich goed uit. Omgaan met dit grut vraagt een andere opstelling naar tuinieren. Niks schoffelen, wel wieden, geen vergif ( waarvan de meeste voor particulieren en gemeenten enzo verboden worden of al zijn) en geen kale grond, daar gaat nu net dat groeien wat u waarschijnlijk niet in uw tuin wilt hebben. Mooi is ook de inheemse anemoon die de hellingen van de onze bossen bevolkt, net zo makkelijk als de bolletjes die we al voorbij zagen komen. Scilla soorten oftewel de hyacint passen ook in dit plaatje. We komen dan in de buurt van sneeuwroem, Chionodoxa, Corydalis en blauwe druifjes, Muscari. en raken zo langzamerhand in het geweld van de andere bollen en is het vroege voorjaar alweer voorbij. Maar het was wel prachtig, dat wel
Loek Peters